OSTATNIE SZTUKI! Gorlickie w Wielkiej Wojnie 1914-1915. Wspomnienia, relacje, legendy.

niedziela, 20 sierpnia 2017

Dr Sławomir Mrozek, Fotorelacja z uroczystości 75. rocznicy likwidacji bieckiego getta - Biecz, 18 sierpnia 2017 r.


Dr Sławomir Mrozek

Fotorelacja z uroczystości 75. rocznicy likwidacji bieckiego getta – 18.08.2017 r.

                W tym roku obchodzimy 75. rocznicę likwidacji gett w Generalnym Gubernatorstwie.
W powiecie gorlickim okupant niemiecki dokonał w 1942 r. likwidacji getta w Bieczu (18.08.) i Gorlicach (19.08.). Z tej okazji Urząd Miasta Biecza we współpracy z Sądeckim Sztetlem (program historyczny w ramach Fundacji Nomina Rosae) zorganizował uroczyste obchody. Uroczystości religijne rozpoczęły się na cmentarzu żydowskim (przy ul. Tysiąclecia). Kadisz (modlitwę) odmówił rabin Pinkas Pomp. Wśród licznych gości przybyłych z różnych stron Polski, Izraela oraz Stanów Zjednoczonych (m.in. potomkowie rodziny Klotz z Nowego Jorku i Connecticut), nie mogło zabraknąć pana Ira Goetze (88 lat) – który kiedyś mieszkał w Bieczu i jako jeden z nielicznych ocalał z Holocaustu (obecnie prezesa Towarzystwa Żydów Biecza w Nowym Jorku). Do Biecza przybyli również goście z Nowego Sącza – dyrektor i założyciel Sądeckiego Sztetlu – pan Łukasz Połomski, oraz pani dr Maria Molenda (Nomina Rosae).
            Wszystkich gości, potomków bieckich Żydów przybyłych ze Stanów Zjednoczonych i Izraela powitał burmistrz Biecza – pan Mirosław Wędrychowicz„… Społeczność żydowska przez wiele lata przyczyniała się do budowania potencjału gospodarczego i intelektualnego Biecza (…)”.
            Pan Ira Goetz, podzielił się swoimi wspomnieniami – „… Pochówek był niezwykle trudny zwłaszcza w okresie zimowym, kiedy ziemia była zamarznięta, jak również w okresie jesienno-wiosennym, kiedy tutaj było mnóstwo błota i ciężko było przekopać się przez ziemię (…) W dawnych czasach nie było tutaj drzew i nauczyciel o nazwisku Chrostowski zajął się tym miejscem, zasadził drzewa tak, by to miejsce nie zostało przeznaczone do wypasu bydła. Pan Ira Goetz opowiedział również o pogrzebie żony rabina, w którym to uczestniczyli nie tylko okoliczni Żydzi ale i Polacy (rabin był osobą niezwykle szanowaną, pracował w gminie). Kiedy przybył tutaj w 1945 r. zastał cmentarz w stanie opłakanym (wysoka nieścięta trawa, rozbite butelki). Większym szokiem było dla niego dostrzeżenie siedmiu masowych grobów, w których tak naprawdę nie było wiadomo ilu było pochowanych  w poszczególnych grobach.
            Po uroczystościach religijnych na cmentarzu żydowskim, wszyscy goście udali się  w Marszu pamięci w stronę bieckiego rynku, gdzie pan Łukasz Połomski (Sądecki Sztetl) odczytał Apel Pamięci – wspomnienie pomordowanych 75 lat temu mieszkańców miasta.
           Kolejną, ale jakże ważną częścią piątkowych uroczystości było wręczenie tytułu Honorowego Ambasadora Sądeckiego Sztetlu Panu Irze Goetzowi (wyjątkowa statuetka Honorowego Ambasadora Sądeckiego Sztetlu przyznawana jest osobom zaangażowanym w dialog międzyreligijny oraz zasłużonym w dbaniu o dziedzictwo historyczne mniejszości narodowych). Ta część uroczystości miała miejsce w czytelni Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej w Bieczu (dawnej synagodze „Talmud Tora”).
            W spotkaniu w czytelni biblioteki uczestniczyła również pani poseł Barbara Bartuś„… Czas dzisiaj do rozliczenia się z tą trudną historią. Polska była przez wiele lat krajem gdzie mieszkało wiele narodowości. Tutaj wszyscy czuli się najbardziej bezpiecznie. Nigdy nie dochodziło do żadnych prześladowań. Aż przyszedł ten czarny czas w historii, kiedy terytorium Polski stało się miejscem eksterminacji Żydów ale też Polaków (…) Przy takich okazjach jak dzisiejsza, powinniśmy i musimy pamiętać o wszystkich tych Polakach, którzy ze świadomością narażenia swojego życia Żydom pomagali. To była przeważająca większość Polaków”.
            Burmistrz Biecza – pan Mirosław Wędrychowicz„… Chciałem Państwu życzyć żeby podczas tego krótkiego pobytu w Bieczu, mogli dotknąć tych dobrych czasów przebywania i działalności Żydów w Bieczu, w tym środowisku”. Burmistrz wręczył podziękowania dla:
- Ira Goetz;
- Jadwiga Wędrychowicz reprezentującą rodzinę Marii i Józefa Pruchniewiczów („Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata);
- przedstawicielki rodziny Joanny i Alfonsa Setlików („Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”);
- Krzysztof Przybyłowicz (za publikację pt. „Żydzi Biecza. Historia i Zagłada”, przewodnik i wolontariusz po Szlaku Żydowskim w Bieczu);
- Rafał Tybor.
            Następnie pan Łukasz Połomski (Sądecki Sztetl) wręczył statuetkę Honorowego Ambasadora Sądeckiego Sztetlu panu Ira Goetzowi„… Nagroda symbolizuje płomień, który jest znakiem pamięci. W środku tego płomienia znajduje się kula, symbol świata, który jest ocalony od zapomnienia. Bardzo się cieszę, że możemy dzisiaj przyznać panu Irze, tę nagrodę, która jest ważna dla nas, dla Sądeckiego Sztetlu, zajmującego się w ramach Fundacji >Nomina Rosae< upamiętnieniem ludności żydowskiej ziemi limanowskiej, gorlickiej i sądeckiej. Realizujemy wiele projektów historycznych ale właśnie ten poświęcony pamięci tych, którzy zabiegają o tę pamięć i którzy ją przenieśli do naszych czasów, jest najcenniejszy !

W czytelni zaproszeni goście wysłuchali prelekcji autorów:
Ira Goetz„Sprawiedliwi wśród narodów świata”;
Damian Nowak„Wielki pożar Biecza 1903 w relacjach prasowych”;
Krzysztof Przybyłowicz„Zagłada Żydów Biecza w relacjach ocalałych”.
            Po zakończonej prelekcji, wszyscy zebrani udali się na spacer po bieckim rynku (oprowadzał pan Krzysztof Przybyłowicz).




























































































Brak komentarzy:

Prześlij komentarz


Zostań Patronem Z Pogranicza