OSTATNIE SZTUKI! Gorlickie w Wielkiej Wojnie 1914-1915. Wspomnienia, relacje, legendy.

piątek, 22 sierpnia 2014

Zabawkarstwo

               Genezy wytwarzania zabawek moglibyśmy się doszukiwać już w czasach antycznych, jednak rozwój zabawkarstwa jako rzemiosła nastąpił w Europie dopiero w okresie reformacji. Zabawkarstwem zajmowały się różne grupy społeczne oraz zawodowe, poczynając od dzieci, których wyroby były zazwyczaj bardzo nietrwałe, rzemieślników, dla których było to zajęcie dodatkowe, po artystów dbających o walory artystyczne danego przedmiotu. Najogólniej zabawki możemy podzielić ze względu na materiał z którego zostały wykonane. W Polsce rodzaj surowca był ściśle związany z regionem. Produkcja zabawek drewnianych rozwijała się głównie w biednych, lesistych terenach południowej Polski. Głównym zajęciem mieszkańców tych okolic było wyrabianie drewnianych przedmiotów używanych w gospodarstwach domowych, wykonywanie zabawek było zaś dobrym sposobem na zarobienie dodatkowych pieniędzy. Wytwórstwem tym zajmowano się na ogół sezonowo i odbywało się ono zimową, w czasie mniejszego nasilenia prac gospodarskich.  Głównymi ośrodkami na łemkowszczyźnie były Kunkowa ,Leszczyny oraz Pstrążne, bogate w zasoby leśne.      Wykonywano przede wszystkim ozdobne fujarki i grzechotki, ale również bąki, motyle na kółkach, karuzele, kołatki, wózki, taczki, ptaszki kłapiące skrzydłami. Podstawowymi materiałami do produkcji były takie drzewa jak: lipa, brzoza, olcha, topola, rzadziej kasztanowiec i wierzba. Innym podstawowym i szeroko rozprzestrzenionym typem zabawek były te wykonane z gliny. W wiekach ubiegłych zabawki gliniane stanowiły, obok wykonywanych z drzewa, podstawowy rodzaj zabawek dziecinnych i dlatego ówcześni garncarze traktowali ten dział produkcji jako wybitnie dochodowy. Wyrabiali masowo miniaturowe dzbanuszki i miseczki, lepili figurki zwierząt- głównie ptaszków, psów i koników. Jednymi z najmniej trwałych zabawek były te wyrabiane z masy chlebowej, często przez dzieci. Swoją genezę zawdzięczają wymarłej wcześniej tradycji lepienia wyrobów tragantowych- wykonywanych z masy składającej się z cukru, mąki i aromatycznej żywicy. Oprócz tych najczęściej spotykanych technik zabawkarstwa spotykamy również wyroby ze słomy , wikliny, sitowia i rogożyny. Wykonywane najczęściej były techniką wyplatania i uzupełniane różnymi dodatkami z innych materiałów. W miarę upływu lat drewniane zabawki zastępowano plastikowymi , a współcześnie również zmechanizowanymi i elektronicznymi. Dziś tradycyjnym wyrobem zabawek zajmuje się tylko kilka osób, spośród których wyróżnia się Stanisław Naróg.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz


Zostań Patronem Z Pogranicza